Obrazy słońcem malowane
Solarygrafia?
Co to jest?
Solarygrafia/solarigrafia – technika negatywowa o skrajnie długim czasie naświetlania, efektem której jest kolorowe zdjęcie ze śladami Słońca.
Aparat do solarygrafii działa na zasadzie camera obscura
Aparat do solarygrafii to niezwykle prosta, a zarazem fascynująca konstrukcja oparta na zasadzie camera obscura. Wykonuje się go z nieprzezroczystego pojemnika — może to być puszka po kawie, plastikowa tuba, a nawet pudełko po kliszy — którego wnętrze zostaje dokładnie poczernione. Ciemne wnętrze eliminuje odbicia światła, co pozwala uzyskać czystszy i bardziej kontrastowy obraz. Na jednej ze ścianek, zazwyczaj na wysokości około dwóch trzecich wysokości obudowy, wykonuje się niewielki otwór o średnicy od 0,15 do 1 milimetra. To właśnie ten otwór pełni funkcję obiektywu — przez niego światło słoneczne wpada do wnętrza aparatu i tworzy obraz na materiale światłoczułym.
Wewnątrz aparatu, naprzeciwko otworu, umieszcza się papier fotograficzny — najczęściej czarno-biały, przeznaczony do pracy w ciemni. Może to być klasyczny papier barytowy lub żywiczny, choć niektórzy eksperymentują także z papierem kolorowym czy alternatywnymi emulsjami. Aparat montuje się w wybranym miejscu — na parapecie, słupie, drzewie lub elewacji budynku — i pozostawia na czas ekspozycji, który może trwać od kilku dni do nawet kilkunastu miesięcy. W tym czasie słońce, poruszając się po niebie, rysuje na papierze ślady swojej drogi, tworząc unikalny, odwrócony i proporcjonalnie pomniejszony negatyw.
Po zakończeniu naświetlania papier należy ostrożnie wyjąć z aparatu, zeskanować lub sfotografować w wysokiej rozdzielczości. Następnie w programie graficznym przekształca się obraz z negatywu na pozytyw, obraca go i ewentualnie koryguje kontrast. Warto pamiętać, że papier nie wymaga chemicznego wywoływania — obraz powstaje bezpośrednio w wyniku działania światła, co czyni solarygrafię techniką bezciemniową. Efekty bywają zaskakujące: smugi światła, rozmyte kontury, pastelowe barwy i nieskończona głębia ostrości nadają zdjęciom niemal malarski charakter.
Solarygrafia to nie tylko eksperyment techniczny, ale także filozofia patrzenia na świat. W przeciwieństwie do klasycznej fotografii, która rejestruje ułamek sekundy, solarygrafia dokumentuje upływ czasu — ruch słońca, zmienność pogody, cykl dnia i nocy. Każde zdjęcie jest zapisem cierpliwości, obserwacji i pokory wobec natury. To sztuka, która nie wymaga kosztownego sprzętu, lecz otwartości na proces i gotowości do czekania. Dla wielu praktyków, w tym dla mnie, solarygrafia stała się formą medytacji, sposobem na uchwycenie tego, co ulotne, a zarazem trwałe.
Jarek Putaj
Aktualności
nowości i wydarzenia
Warsztat
budowa aparatu
Papier
Do solarygrafii używa się czarno-białego papieru fotograficznego, który reaguje na światło bez wywoływania chemicznego. Najlepiej sprawdzają się papiery o dobrej czułości i stabilnej emulsji, takie jak Foma czy Ilford. W warsztacie pokażemy, jak je przygotować, umieścić w kamerze i zeskanować gotowy obraz.
Aparat
Aparat do solarygrafii można zbudować z prostego, szczelnego pojemnika — np. puszki po herbacie, pojemnika po kliszy lub kawałka rury PVC — w którym umieszczamy papier fotograficzny i wykonujemy niewielki otwór (ok. 0,3–0,5 mm) w jednej ze ścian. Taki otwór pełni rolę obiektywu, a światło wpadające przez niego przez wiele dni lub tygodni tworzy obraz bez użycia soczewek czy elektroniki. Ważne, by wnętrze było matowe i ciemne, a papier stabilnie zamocowany — to wystarczy, by rozpocząć przygodę z rejestrowaniem czasu i światła.
Otworek
Aby wykonać otworek do aparatu solarygraficznego, wystarczy cienka blaszka aluminiowa — najlepiej z puszki po napoju energetycznym — którą należy dokładnie wypolerować papierem ściernym, by usunąć zanieczyszczenia i wygładzić powierzchnię. Następnie przy pomocy igły lub szpilki delikatnie przebijamy środek blaszki, tworząc otwór o średnicy około 0,3–0,5 mm. Ważne, by nie rozrywać materiału, lecz przebić go czysto i ewentualnie lekko wygładzić krawędzie otworu od wewnątrz. Taki otworek montujemy w ściance aparatu, najlepiej od środka, by światło wpadało bez zakłóceń.
Informacje
Dowiedz się więcej
Czym właściwie jest solarygrafia? Jak działa kamera otworkowa? Dlaczego światło potrafi malować czas? W tej sekcji znajdziesz najważniejsze informacje o technice, historii i praktyce solarygrafii — od podstaw po inspirujące przykłady. Jeśli dopiero zaczynasz lub chcesz uporządkować swoją wiedzę, jesteś we właściwym miejscu.
Obrazy słońcem malowane
Test papierów
W ramach testu papierów fotograficznych do solarygrafii przez półtora miesiąca naświetlano sześć różnych materiałów światłoczułych — od Fotonbromu, przez Kodak Polymax i Agfa MCP, po dwa rodzaje Fomy oraz emulsję Ilforda. Papiery umieszczono w kamerach z pojemniczków po kliszach, przymocowanych do jednej deski, która poluzowała się w trakcie ekspozycji, powodując lekką nieostrość. Po zakończeniu testu negatywy zeskanowano i obrobiono w GIMP-ie, zachowując prosty przebieg tonalny. Efekty pokazały wyraźne różnice w reakcji papierów — od barwnych tęcz po niemal monochromatyczne obrazy.
Analemma
Projekt Analemma to wyjątkowe połączenie solarygrafii z astronomią, polegające na rejestrowaniu pozycji Słońca na niebie codziennie o tej samej godzinie przez cały rok — dzięki czemu na jednej klatce powstaje charakterystyczna figura przypominająca ósemkę. To wizualny zapis ruchu Ziemi wokół Słońca, wymagający ogromnej precyzji, cierpliwości i wiedzy — zarówno fotograficznej, jak i astronomicznej
Ciekawostki
W bloku Ciekawostki znajdziesz nietypowe fakty, eksperymenty i zaskakujące odkrycia związane z solarygrafią — od śladów słońca zarejestrowanych przez rok w jednym ujęciu, przez kamery zbudowane z puszek po herbacie, po przypadki, w których obraz powstał mimo braku światłoczułego materiału. To przestrzeń dla wszystkiego, co dziwne, inspirujące i nieoczywiste w tej niezwykłej technice fotograficznej.
Solarigrafia on-line
Projekt Solarygrafia On-line połączył technikę otworkową z cyfrowym podglądem — w jednej z kamer umieściliśmy sensor cyfrowy, dzięki któremu obraz powstający w czasie rzeczywistym był dostępny na dedykowanej stronie internetowej, a codzienne skróty z przebiegu ekspozycji publikowaliśmy jako filmy na Facebooku, pokazując, jak światło rysuje czas.
Forum solarygrafii
Masz pytania, pomysły, albo chcesz podzielić się własnym doświadczeniem z kamerą otworkową?
Tu rozmawiamy o technice, materiałach, efektach i wszystkim, co związane z solarygrafią.
📬 Dołącz do dyskusji — światło lubi być komentowane
Baza wiedzy
Solarygrafia to technika fotograficzna, która pozwala uchwycić ruch słońca na niebie za pomocą długiej ekspozycji w kamerze otworkowej — często trwającej tygodnie, a nawet miesiące. W przeciwieństwie do klasycznej fotografii, nie chodzi tu o zatrzymanie chwili, lecz o zapis upływu czasu i zmienności światła. W naszej Bazie Wiedzy znajdziesz informacje o budowie kamer, rodzajach papieru światłoczułego, sposobach naświetlania oraz cyfrowym skanowaniu obrazów, które powstają bez obiektywu, bez matrycy — tylko dzięki światłu i cierpliwości.
Galeria
losowe zdjęcia naszych użytkowników
[ngg src=”random_images” display=”basic_thumbnail” override_thumbnail_settings=”1″ thumbnail_crop=”1″ number_of_columns=”5″ use_imagebrowser_effect=”1″ slideshow_link_text=”Pokaz slajdów” display_view=”caption-view.php”]
O nas.
Solarygrafiści
Moja przygoda z solarygrafią rozpoczęła się w 2010 roku — z ciekawości, intuicji i chęci uchwycenia czegoś, czego nie da się zobaczyć gołym okiem. Pierwsze zdjęcia były mniej lub bardziej udane, ale każde z nich miało w sobie coś wyjątkowego: ślad czasu, światła i cierpliwości. Eksperymentowałem z puszkami, papierem światłoczułym, prowizorycznymi aparatami otworkowymi. Nie chodziło o techniczną perfekcję, lecz o odkrywanie zjawisk, które dzieją się powoli, poza naszym codziennym rytmem.
Z czasem solarygrafia stała się dla mnie nie tylko techniką fotograficzną, ale sposobem patrzenia na świat. Zacząłem dokumentować zmiany pór roku, ruch słońca, przemijanie — wszystko to, co zwykle umyka w biegu. Każda fotografia to zapis wielu dni, czasem miesięcy, zamknięty w jednym kadrze. To sztuka cierpliwości, obserwacji i pokory wobec natury. Dziś solarygrafia to dla mnie nie tylko pasja, ale także forma medytacji i dialogu ze światłem.
Jarek Putaj
Kraków
2025 Agfa aparat otworkowy blaszka aluminiowa Camera obscura cyjanotypia czas i światło DIY eksperyment festiwal FomaSpeed fotografia alternatywna fotografia analogowa fotografia bez obiektywu Fotografia czarno-biała fotografia otworkowa Fotonbrom fotospacer Ilford Jarosław Putaj kamera solarygraficzna Kodak manualna fotografia Marek Jasiński obraz bez wywoływania otworek otworek z blachy Papier papier fotograficzny papier ścierny Paweł Kula pinhole Radisson Blu Solarigrafia Solaris solarygrafia Sopot start Sławek Decyk technika alternatywna technika otworkowa warsztaty wydarzenie ŚwiatłoSiła światło
Projekty
Polecamy
Kontakt
Copyright © Solarygrafia.pl 2025. putaj.pl All rights reserved.
↑ do góry